Rabu, 06 Juli 2011

Xanana Mehi PDN Sai Milagre Dezenvolvimentu

Posting Husi : Josefa Parada

DILI - Primeiru Ministru, Kay Rala Xanana Gusmão iha mehi ida ba Konferensia Internasional Planu Dezenvolvimentu Nasional (Timor-Leste Development Patner’s Meeting-TLDP) nebee sei realiza iha TL sei fo milagre ba dezenvilvimentu nasaun ida nee.
“PM Xanana nia mehi ida mak hakarak liu husi konferensia nee fo milagre dezenvolvimentu ba TL, ne’ebé ha’u rasik mos konkorda atu liu husi konferensia nee TL bele sai nasaun ne’ebé sei mosu milagre, tanba nasaun seluk hanesan Singapora bele,  nusa TL labele,” hateten Ministra Finansas, Emilia Pires liu husi inkontru ho membru Organizasaun Naun Govermental (ONG) iha salaun Ministeriu Finansas, Tersa (05/07).
Tuir Ministra Emilia katak liu husi konferensia nee TL bele indentifika prioridade saida de’it maka di’ak no tenke halo di’ak duni ba oin. “Ita sei hadi’a sasán sira ne’ebé sei iha problema tenke rezolve tuir planu ne’ebé governu trasa ona. Ho nunee atu alkansa dezemvolvimentu, ba oin maka ONG sira mos tenke luta makas ba dezemvolvimentu hamutuk ho governu hodi bele trasa planu sira nee ba oin,” husu Ministra Emilia.
Ministeira Finansas Emilia Pires halao inkontru ho membru ONG hodi prepara konferensia internasionál Timor Leste Development Patner’s Meeting ne’ebé sei halao iha loron 11 to 13 Julhu mai nee.
Iha inkontru ne’ebe halao iha salaun Ministériu Financas, Palacio do Governo nee  Ministra Emilia informa ba ONG sira hotu atu prepara an ba konferensia internasionál nebee sei halao nee. 
Ministra Emilia mos husu ba Parlamentu Nasionál atu diskuti no aprova lalais Planu Estratejiku Dezenvolvimentu ne’ebé hatama tiha ona ba Parlamentu. “Draf lei Planu Estratejiku Dezenvolvimentu nee Konseilu Minístru Aprova tiha ona, maibé konferensia internasionál nee atu realiza mos sei hein aprovasaun husi Parlamentu Nasionál,” hatete Ministra Emilia.
Tuir ministra Emilia katak sesaun ba Konfrensia Internasionál nee ninia sistema sei muda  no la hanesan inkontru internasionál sira seluk ne’ebé halao tiha ona nee. “Iha konferensia internasionál mai nee, ami sei organiza hodi realiza meja ronda lima, ne’ebé kada meja ronda ida sei koalia asuntu ne’ebé la hanesan,” hatete Ministra Emilia.
Por ezemplu iha meja ronda nee mos sei koalia konaba asuntu petroliferu, agrikultura, infranstratura, turismu ho kapitál sosiál nee foka liu ba problema edukasuan ho saude ne’ebé maka aprova ona iha Konseilu Minístru tuir PDN.
Iha parte seluk, konaba PDN neebe entrega tiha ona ba Parlamentu Nasionál, Tersa horseik foin distribui ba deputadus sira hotu atu diskuti.
Inkontru ne’e halao hetan partisipasun masimu ONG sira hanesan, FONGTIL, Luta Hamutuk, Yayasan Hak, JSMP no ONG seluk tan.
Durante inkontru Ministra Emilia fo mos oportunidade  ba ONG sira hodi hatoo sira nia preokupasuan ba governu hodi bele tau konsiderasan.
Ho nunee ONG Luta Hamutuk preokupa PM Xanana ninia mehi boot atu TL  sai nasaun milagre ba dezemvolvimentu, maibe ONG nee husu atu membru governu tenke servisu makaas hodi hadok aan husi KKN. “Ami hare PM Xanana bele iha mehi boot, maibé importante ami husu membru governu sira presiza servisu makaas mos hodi hadok aan mos husi indikasuan KKN sira,” sira hateten.
Parte seluk, ONG  Luta Hamutuk husu ba Ministra Emilia atu fahe mos lei PDN ne’ebé sei implementa hodi ONG sira bele halo analiza hodi hadi’a hamutuk nasuan ne’e.”Ami mos husu atu governu fo lei PEDN hodi ami halo estudu hare ba planu ne’ebé governu sei implementa,” sira  husu.
Entertantu Asosiasaun Hak, preokupa iha inkontru ne’e governu fo de’it ba seitor importante 4, maibé la foka ba seitor justisa, direitus humanus no seguransa nasionál. “Ami hare tau de’it prioridade ba seitor 4, tanba ne’e ami husu tenke hare mos ba seitor siguransa justisa, tanba see siguransa ladiak oinsá dezemvolvimentu atu iha, see justisa la iha mos ladiak hotu,” nia kestiona.
Ba kestaun ne’e Ministra  Emilia dehan, PDN akumula hodi planu tomak, tanba ne’e iha seitor justisa no seguransa sai prioridade nasionál nasaun nian hodi asegura estabilidade no seguransa. “Planu ne’e global ne’ebé akumula hotu planu nasionál tomak,” tenik nia. arm

Tidak ada komentar:

Posting Komentar